Zijn veelbewogen leven wordt beschreven in Giorgio Vasari's "de vite", die één van de belangrijkste biografische bronnen van de renaissancekunst voor kunstcritici is.
Het geboortehuis van Leonardo da Vinci is tegenwoordig een veel bezochte toeristische attractie. Het huis staat in Anchiano, een dorp dat op drie kilometer afstand van Vici ligt.
Zowel de vader als een aantal voorvaderen hadden het beroep van notaris. Dat heeft ervoor gezorgd dat de geboortedatum én de naam van Leonardo da Vinci bewaard zijn gebleven. Leonardo was een buitenechtelijk kind van Piero en Chatarina, een boerendochter. Hierdoor was het voor Leonardo onmogelijk om een klassieke studie te gaan volgen.
Leonardo da Vinci groeide op het platte land op, en verbleef waarschijnlijk een jaar bij zijn moeder die hem zoogde. Wat daarna is gebeurd is niet helemaal zeker. Volgens het kadaster van Vici van 1457 woonde Leonardo bij zijn vader Piero en diens vrouw Albiera.
Leonardo werd een schildersgezel (leerling-schilder) bij Andrea del Verocchio en later een onafhankelijk kunstschilder. Van 1482 tot 1492 werkte hij voor de Hertog van Milaan, Ludovico Sforza, bij wie hij een eigen studio én leerlingen had. Toen de Fransen Milaan bezetten, reisde Leonardo da Vinci naar Florence, waar hij voor Cesare Borgia ging werken als militair architect en ingenieur. In 1506 keerde Leonardo terug naar Milaan.
Van 1513 tot 1516 woonde en werkte hij in Rome, waar toen ook de jongere kunstschilders Raphaël en Michelangelo werkten. Leonardo da Vinci had weinig contact met zijn jongere collega's. Samen met Michelangelo werd hij gevraagd voor de uitvoering van een grote muurschildering in het Palazzo Vecchio in Florence. Beide kunstenaars voltooiden de muurschildering echter niet, waardoor er alleen een paar schetsen van zijn overgebleven. In 1516 ging Leonardo da Vinci werken voor Koning Frans I die toen destijds vanuit het kasteel van Amboise over Frankrijk regeerde.
Zoals elke grote kunstenaar had ook Leonardo da Vinci meerdere leerlingen, waaronder Giacomo Salai, Marco D'Oggino en Giovanni Antonio Boltraffio.
Leonardo da Vinci overleed in het Franse Amboise, in het Clos Lucé en ligt begraven in de Kapel van Sint Hubertus van het kasteel van Amboise waarin Leonardo de laatste jaren van zijn leven woonde. Het kasteel is nu een museum waarin het werk en het leven van Leonardo da Vinci centraal staan. De collectie van het museum beschikt onder meer over veel voorbeelden van de uitvindingen die Leonardo da Vinci in zijn leven heeft gedaan.
Leonardo da Vinci gold, met al zijn talenten die men tijdens zijn leven al erkende, in zijn tijd als een controversieel persoon. Onder andere vanwege zijn grote artistieke kwaliteiten kreeg hij meerdere opdrachten van de kerk voor het vervaardigen van religieuze kunst. Met name het schilderwerk "Het Laatste Avondmaal" is hier een goede getuige van.
Leonardo da Vinci stond zijn hele werkzame leven onder bescherming van een aantal zeer invloedrijke personen, een tijd lang stond hij zelfs onder de bescherming van de paus zelf. Hoewel de kerk zich al minder rigide betoonde dan voorheen, was er absoluut nog geen sprake van welke vorm van verlichting dan ook. Het strafproces tegen Galileo Galilei is hier een meer dan sterk bewijs van.
Leonardo da Vinci heeft net als Galileo Galilei ook een stevige aanvaring met de paus gehad. Op een manuscript vel noteerde de paus, aan wiens hof hij resideerde, dat hij Leonardo "betrapt" had. Ook is in één van zijn notities "de zon staat stil" te vinden. Volgens sommigen is dit een verwijzing naar een "heliocentrische kijk" die sterk tegen de toen geldende dogma's inging.
Volgens de meeste biografen was Leonardo's opvallendste karaktertrek dat hij vaak heel enthousiast aan een nieuw werkstuk of nieuwe interesse begon, maar dan vaak zijn begonnen werk niet voltooide. Hiervan bestaan vele voorbeelden, die vooral in zijn artistieke opdrachten teruggevonden kunnen worden. Daarnaast had hij ook in bijna zijn hele leven een alles omvattende encyclopedie die hij nooit voltooide voor ogen. Hij maakte vele schetsen die hij als voorbeeld voor zijn schilderijen gebruikte, maar helaas werden ook deze schilderijen maar zelden voltooid. In 1481 kreeg hij de opdracht om het altaarstuk "De Aanbidding Door De Wijzen" te maken, maar hij vertrok naar Milaan voordat het altaarstuk af was.
In Milaan besteedde Leonardo da Vinci vele jaren aan het ontwerpen van een monumentaal, acht meter hoog bronzen ruiterbeeld ter ere van de vroege vorst Francesco Sforza. Ook dit project werd nooit gerealiseerd, maar dat kwam door de oorlog met Frankrijk. Op initiatief van een aantal particulieren werd een vergelijkbaar standbeeld in 1999 in New York gemaakt en aan de stad Milaan geschonken.
Leonardo da Vinci schijnt nooit een intieme relatie met een vrouw te hebben gehad. In 1446 werd hij anoniem beschuldigd van het hebben van homoseksuele contacten met een zeventienjarig model, de notoire prostitué Jacopo Saltarelli. Dit gebeurde in die tijd zeker wel vaker en is vermoedelijk een vorm van laster geweest. Samen met drie andere mannen werd Leonardo da Vinci bij gebrek aan bewijs vrijgesproken van een aanklacht wegens homoseksueel gedrag, maar allen werden nog wél enige tijd in de gaten gehouden door de "nachtagenten" van Florence.
De speculatie over zijn homoseksualiteit wordt vooral gevoed door een uiteenzetting van Sigmund Freud, waardoor diens ideeën en werkwijze door sommige critici, waaronder C. G. Jung sterk in twijfel worden getrokken, en dat geldt dus ook voor Sigmund Freud's analyse over Leonardo da Vinci.
Leonardo da Vinci, die linkshandig was, en zijn hele leven in spiegelschrift schreef, noteerde zijn bevindingen zeer gedetailleerd in een aantal aantekenboeken, die samen een combinatie vormen van kunst en wetenschap. Maar in tegenstelling tot sommige tijdgenoten, publiceerde of verspreidde hij deze aantekenboeken niet.
De inhoud van de aantekenboeken bleef dan ook tot de negentiende eeuw verborgen, en kon dus tot die tijd andere wetenschappers en ingenieurs niet inspireren. Vanwege deze geheimhouding, die in de middeleeuwen en ver in de nieuwe tijd niet alleen gebruikelijk was onder de meeste geleerden, maar vooral ook onder alchemisten, voorspellers en dergelijke, beschouwde L. Spranque de Camp in zijn boek "The Ancient Engeneers" Leonardo da Vinci dan ook niet als een moderne ingenieur, maar als de "laatste der klassieken". Pas na de dood van Leonardo da Vinci begonnen wetenschappers hun werken te verspreiden. (Bronvermelding: wikipedia.nl)
Het is wel duidelijk dat de "Mona Lisa" het meest bekende schilderij dat Leonardo da Vinci ooit gemaakt heeft is, en het is ook wel duidelijk dat de dame die u op het kleine schilderij ziet een meer dan raadselachtige glimlach op haar mond heeft. Maar wie was zij, wat was haar naam? Ik weet het niet.
Wat ik wél weet is dat er mensen zijn die zeggen dat de "Mona Lisa" in feite een zelfportret van Leonardo da Vinci zou zijn, maar daarover heb ik tóch een aantal zeer sterke twijfels.
De "Mona Lisa" is in het Louvre in Parijs te zien.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten